Η τάφρος του Έβρου, η Γραμμή Μαζινώ και η άγνοια

Παρασκευή 5 Αυγούστου 2011

Γράφει ο Βελισσάριος

Σε γνωστό ιστόχωρο που ασχολείται με τα στρατιωτικά θέματα δημοσιεύτηκε πρόσφατα κείμενο στο οποίο ασκείτο κριτική στην κατασκευή της μεγάλης αντιαρματικής τάφρου στον Έβρο κατά τα τελευταία δύο έτη. Το περιεχόμενο της κριτικής είναι χαρακτηριστικό της άγνοιας για το αντικείμενο που πραγματεύεται, και της ευκολίας της κριτικής. Δεν πρόκειται να υπεισέλθουμε στα ακριβή στοιχεία σχετικά με την τάφρο, μιας και πρόκειται για πληροφορίες ευαίσθητες, αλλά προς αποφυγήν δημιουργίας εσφαλμένων εντυπώσεων, θα σχολιάσουμε επί της αρχής τα επιχειρήματα που διατυπώθηκαν .

Η κριτική στη στρατιωτική επιλογή της κατασκευής της τάφρου επικεντρώνεται σε δύο ισχυρισμούς:
1.Η υιοθέτηση “στατικής” αμυντικής τακτικής έχει ιστορικά αποδειχθεί ατελέσφορη, γιατί “όταν υπάρχει ένα «σταθερό» αμυντικό εμπόδιο, όπως είναι ο φράχτης του Έβρου, πάντα δίνεται στον αντίπαλο η δυνατότητα και ο χρόνος να το υπερβεί με κάποιο στρατήγημα και να μετατρέψει το υποτιθέμενο εμπόδιο σε παγίδα θανάτου για τους αμυνόμενους”. Σαν απόδειξη του ισχυρισμού αυτού, φέρεται το παράδειγμα της Γραμμής Μαζινό (και μάλιστα, η τάφρος του Έβρου αποκαλείται “ελληνική γραμμή Μαζινό”): “[...] πραγματικής γραμμής Μαζινό στα γαλλογερμανικά σύνορα και την υπερφαλάγγισή της από τις τεθωρακισμένες δυνάμεις των Γερμανών”.
2.Η δημιουργία της τάφρου “[Διαγράφει] οριστικά από ελληνικής πλευράς όλα τα σχέδια αντεπίθεσης στην πεδιάδα της Ανδριανούπολης, αφού μπορεί η τάφρος να αποτρέπει την ταχεία ζεύξη του ποταμού από τα ανατολικά αλλά ταυτοχρόνως είναι απαγορευτική για οποιαδήποτε προσπάθεια αντεπίθεσης από τα δυτικά προς τα ανατολικά”.



Η κριτική αυτή εδράζεται σε μία θεμελιώδη σύγχυση δύο εννοιών: της στατικής άμυνας (“άμυνα περιοχής” στο ελληνικό αμυντικό δόγμα) και της εκμετάλλευσης του εδάφους (πιο συγκεκριμένα, της εκμετάλλευσης μεγάλων κωλυμάτων).



Για να το θέσουμε απλά: Στατική άμυνα είναι αυτή στην οποία οι αμυνόμενες δυνάμεις καθηλώνονται στο έδαφος, παραιτούνται από την κίνηση για χάρη της προστασίας που τους παρέχουν οι προετοιμασμένες θέσεις – στην ακραία περίπτωση οι οχυρωμένες θέσεις. Η επιδίωξη είναι να κρατηθεί έδαφος αντί να καταστραφεί ο εχθρός

Σε αντιδιαστολή, κινητή άμυνα είναι αυτή που αποφεύγει (ως ένα βαθμό) την καθήλωση των αμυνόμενων δυνάμεων σε στατικές θέσεις, που επιδιώκει την χρήση της κίνησης εξ ίσου με τα πυρά για την καταστροφή του επιτιθέμενου, που επιδιώκει τη σταδιακή καταστροφή των δυνάμεων του επιτιθέμενου μέσω της φθοράς του εντός της αμυντικής τοποθεσίας και μέσω της εκδήλωσης αντεπιθέσεων σε κάθε ευκαιρία, στην οποία (με εξαίρεση ενδεχόμενα κρίσιμα σημεία) οι αμυνόμενες δυνάμεις δεν παραμένουν στατικές, αλλά κινούνται, εκμεταλλευόμενες το έδαφος, συχνά μεταξύ προετοιμασμένων θέσεων όταν υπάρχει δυνατότητα και χρόνος προετοιμασίας, τόσο για να έχουν συνεχώς το τακτικό πλεονέκτημα, όσο και για να απολαμβάνουν την υποστήριξη των παρακείμενων δυνάμεων.

Όπως είναι γνωστό, η στατική άμυνα είναι «κακό πράγμα» ενώ η κινητή άμυνα είναι «καλό πράγμα».

Μόνο που και οι δύο (αρχετυπικές – γιατί στην πράξη δεν υπάρχουν τέτοιες καθαρές) μορφές άμυνας έχουν ένα βασικό κοινό στοιχείο: την οργάνωση και την εκμετάλλευση του εδάφους. Δηλαδή τη χρήση κάθε εδαφικού χαρακτηριστικού για να παρεμποδιστεί η δυνατότητα κίνησης του αντιπάλου, ή αυτή να διοχετευτεί σε συγκεκριμένες – ευνοϊκές για την άμυνα – περιοχές. Η αμυντική οργάνωση του εδάφους είναι βασικό χαρακτηριστικό της αμυντικής προσπάθειας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Τα σημαντικά φυσικά κωλύματα αποτελούσαν και αποτελούν πάντοτε τις ιδανικές αμυντικές τοποθεσίες από τους αρχαιότερους στρατούς μέχρι τους πλέον σύγχρονους.

Το να συγχέει κανείς την αμυντική οργάνωση του εδάφους και την εκμετάλλευση των φυσικών κωλυμάτων με την άμυνα περιοχής, δηλαδή την εκμετάλλευση του αναγλύφου με την καθήλωση δυνάμεων σε στατικές θέσεις και την διεξαγωγή εδαφικής άμυνας, αποτελεί χονδροειδές σφάλμα. Οργάνωση και εκμετάλλευση του εδάφους γίνεται τόσο στη στατική, όσο και στην κινητή άμυνα. Δεν υπήρξε και δεν υπάρχει στρατός, όσο ευκίνητος κι αν είναι αυτός, που να μην επιθυμεί την ύπαρξη κι εκμετάλλευση μεγάλων φυσικών κωλυμάτων για την οργάνωση της άμυνάς του.


Επειδή, ακριβώς, η αμυντική οργάνωση του εδάφους είναι τόσο κρίσιμη για την άμυνα, υπάρχει ολόκληρο όπλο, το Μηχανικό, του οποίου η βασική αποστολή είναι η δημιουργία και η άρση κωλυμάτων – με τα φυσικά κωλύματα να παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο.


Είναι, δε, τόσο κρίσιμη η σημασία του ΜΧ στους σύγχρονους στρατούς, που ο McGregor, σε μία από τις πλέον σημαντικές προτάσεις για αναδιοργάνωση του αμερικανικού στρατού, εισηγείται την αναδιοργάνωση των μονάδων ελιγμού σε μεικτά τάγματα/επιλαρχίες, τα οποία θα περιλαμβάνουν έναν λόχο μηχανικού στη σύνθεσή τους, με κύριο συστατικό τους γαιοπροωθητήρες M-9.

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ στατικής άμυνας και κινητικής άμυνας σε ότι αφορά τα μεγάλα κωλύματα; Στην μεν πρώτη περίπτωση οι αμυνόμενες δυνάμεις αγκιστρώνονται πάνω στα κωλύματα σε στατικές θέσεις, και είτε αποκρούουν τον εχθρό είτε συμπτύσσονται όταν δε μπορούν να κάνουν αλλιώς, ενώ στη δεύτερη περίπτωση παραμένουν στις θέσεις τους μόνον όσο αυτό τους παρέχει πλεονέκτημα, ενώ είναι έτοιμες να αλλάξουν θέση και να αποκτήσουν και πάλι πλεονέκτημα με την κίνησή τους. Στη στατική άμυνα οι αμυνόμενες δυνάμεις ετοιμάζονται να αμυνθούν για να κρατήσουν το έδαφος που κατέχουν, ενώ στην κινητή άμυνα οι αμυνόμενες δυνάμεις ετοιμάζονται να εκμεταλλευτούν το έδαφος για να καταστρέψουν τον αντίπαλο. Όμως σε κάθε περίπτωση, οι αμυνόμενες δυνάμεις ενεργούν από προετοιμασμένες τοποθεσίες, με τις αμυντικές τους θέσεις όσο το δυνατόν πιο οργανωμένες (και προστατευμένες). Δεν υπάρχει κανένας στρατός και κανένα δόγμα στον κόσμο που να πρεσβεύει ότι όταν μία δύναμη λάβει εντολή να αμυνθεί σε ένα χώρο, αυτή δε θα αρχίσει να ετοιμάζει προστατευόμενες θέσεις και κωλύματα.

Και η «απηρχαιωμένη γραμμή Μαζινό»;

Κατ΄αρχάς, να εξηγήσουμε τη διαφορά μεταξύ αμυντικού κωλύματος και οχυρωματικής γραμμής.

Μία αντιαρματική τάφρος, όπως οποιοδήποτε άλλο κώλυμα, μπορεί να είναι τμήμα μιας οχυρωματικής γραμμής, αλλά δεν είναι οχυρωματική γραμμή. Το κώλυμα αποτελεί εδαφικό χαρακτηριστικό – η οχυρωματική γραμμή αποτελεί τρόπο συγκρότησης της στρατιωτικής δύναμης.

Σε μία οχυρωματική γραμμή, χτίζονται πολλές, μόνιμες οχυρές εγκαταστάσεις, οι οποίες αποτελούν όχι απλώς σημεία στήριξης, αλλά το σύνολο της αμυντικής τοποθεσίας. Για τις δυνάμεις που επανδρώνουν την οχυρωματική γραμμή, δεν προβλέπεται καμία κίνηση, αλλά η μέχρις εσχάτων άμυνα της εγκατάστασης (με εξαίρεση, προφανώς, τα τμήματα ασφαλείας της εγκατάστασης). Το κόστος της επένδυσης είναι τέτοιο, ώστε αποτελεί μια βασική επιχειρησιακή επιλογή: είτε επενδύει κανείς στις οχυρωματικές εγκαταστάσεις, είτε αποκτά ευκίνητες (δηλαδή, στο σύγχρονο κόσμο, μηχανοκίνητες) δυνάμεις.

Την επιλογή αυτή ο ΕΣ την έχει κάνει από καιρό, με την οργάνωση του Δ΄ ΣΣ σε τεθωρακισμένες και μηχανοκίνητες δυνάμεις, ικανές για κινητή άμυνα. Τα κωλύματα υπάρχουν για να εξυπηρετήσουν τις ενέργειες των δυνάμεων αυτών, και όχι το αντίστροφο.

Υπερκέραση μέσω Βουλγαρίας;

Η παράκαμψη της γραμμής και η υπερκέραση της μέσω Βουλγαρίας είναι ένας ακόμη από τους παράδοξους ισχυρισμούς του αρθρογράφου: η δυνατότητα υπερκέρασης της αμυντικής διάταξης μέσω Βουλγαρίας – ενδεχόμενο υπαρκτό – δεν γεννάται και δεν ενισχύεται κατά τίποτα από την ύπαρξη της τάφρου. Είναι μια επιλογή που οι τούρκοι έχουν, ανεξάρτητα από τον τρόπο οργάνωσης της ελληνικής άμυνας. Αντιθέτως, η τάφρος εξασφαλίζει το κρίσιμο πλεονέκτημα για την αντιμετώπιση αυτού ακριβώς του κινδύνου: η οικονομία δυνάμεων που εξασφαλίζει η τάφρος (αφού ένα τόσο ισχυρό κώλυμα απαιτεί μικρότερες, αναλογικά, δυνάμεις για την υπεράσπισή του) δίνει στον ΕΣ τη δυνατότητα να έχει διαθέσιμες τέτοιες ευκίνητες εφεδρείες που θα αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τον κίνδυνο αυτόν. Όσο οι σχηματισμοί του Δ’ Σώματος Στρατού δεν αλλάζουν το βασικό τους χαρακτήρα (ΤΘ και ΜΚ), η τάφρος είναι ένα ισχυρό μέσο για την ενίσχυση της αμυντικής του ισχύος.

Και η ελληνική αντεπίθεση;

Η αγωνία για την ελληνική αντεπίθεση είναι, ασφαλώς, σεβαστή, αλλά το μόνο πρόβλημα που θέτει η αντιαρματική τάφρος στο Καραγατς για τον ΕΣ είναι το ίδιο που θέτει ο ποταμός Έβρος ως κώλυμα σε όλο το υπόλοιπο μήκος της συνοριογραμμής. Και όπως εκεί προβλέπονται λύσεις στα σχέδια, έτσι (και ευκολότερα) θα προβλεφθούν και επί της τάφρου, στην περιοχή του χερσαίου συνόρου. Άλλωστε, αλίμονο αν η μόνη οδός αντεπίθεσης του ΕΣ στον Έβρο ήταν το Καραγατς…

Πέραν αυτού όμως, στο Ποτάμι ο ΕΣ αντιμετωπίζει και το πολιτικό πρόβλημα που θέτει μία ενδεχόμενη ελληνοτουρκική εμπλοκή στη Θράκη. Με δεδομένο το έντονο ενδιαφέρον των ξένων δυνάμεων για την ελληνοτουρκική ισορροπία, είναι εξαιρετικά πιθανή η σχετικά ταχεία παρέμβαση και πίεση για κατάπαυση των εχθροπραξιών, ακόμη και σε πολύ αρχικό στάδιο. Είναι κρίσιμο να μην έχουν κατορθώσει οι τούρκοι να αποκτήσουν έστω και περιορισμένα εδαφικά πλεονεκτήματα, όσο κι αν αυτά είναι άνευ στρατιωτικής σημασίας, γιατί απλούστατα μπορεί να αποδειχτούν υψηλότατης πολιτικής σημασίας. Η παράμετρος αυτή εξαναγκάζει τον ΕΣ στη διεξαγωγή προωθημένης άμυνας, ακόμη κι αν κανείς θα επιθυμούσε το αντίθετο. Η μάχη στον Έβρο δε θα διεξαχθεί σε πολιτικό κενό. Αντιθέτως, όπως και όλοι οι πόλεμοι, θα είναι συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα. Και η τουρκική πολιτική μέχρι σήμερα μας έχει δώσει εξόχως σαφείς ενδείξεις για το στόχο της: δημιουργία τετελεσμένων. Η αποτροπή της πολιτικής αυτής είναι πολύ πιο πιεστικό και ρεαλιστικό πρόβλημα από τα σχέδια για την ελληνική αντεπίθεση. Αποτυχία τουρκικής επιθέσεως και καταστροφή των επιτιθεμένων δυνάμεων της Τουρκίας, δε θα ήταν απλώς επαρκής πολιτική και στρατιωτική νίκη, αλλά και θα παρείχε στον ΕΣ την άνεση να σχεδιάσει τις επόμενες κινήσεις του με άνεση. Στην αντίστροφη φορά, η τάφρος αποτελεί πολύ μικρότερο πρόβλημα.

Παρεμπιπτόντως το πρόβλημα αυτό δεν είναι πρωτοφανές. Καθ’ όλη τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, οι δυνάμεις των συμμάχων στην Κεντρική και Βόρεια ευρώπη, και ιδίως στους τομείς ευθύνης της NORTHAG και της CENTAG ήταν αναγκασμένες να σχεδιάζουν την άμυνά τους με πιεστικούς πολιτικούς περιορισμούς. Η άμυνα σχεδιαζόνταν ώστε να διεξάγεται η κύρια αμυντική μάχη όσο το δυνατόν ανατολικότερα, με ελάχιστη παραχώρηση εδάφους, πολύ μικρότερη απ΄ότι θα ήταν σκόπιμο από αυστηρά στρατιωτικής απόψεως.

Ένα υστερόγραφο

Μιας και φτάσαμε εδώ, δε μπορούμε να αντισταθούμε στον πειρασμό να αναφερθούμε στο παράδειγμα της γραμμής Μαζινό.

Η ουσία της γερμανικής νίκης στη μάχη της Γαλλίας, ακόμη και στην πιο απλοϊκή της εκδοχή ( στην πραγματικότητα η νίκη οφειλόταν σε ένα σύνθετο πλέγμα παραγόντων) δεν οφειλόταν σε κάποια “παράκαμψη της γραμμής Μαζινό”. Ούτε το σχέδιο του Μάνσταιν θεωρήθηκε αριστουργηματικό γιατί αυτός απλώς σκέφτηκε να υπερκεράσει την οχυρωματική γραμμή, ούτε οι Γάλλοι ήταν τόσο ηλίθιοι που να μην είχαν σκεφτεί την δυνατότητα υπερκεράσεως.

Αυτό που συνέβη ήταν ότι οι Γερμανοί έκριναν (ορθώς) ότι η θεωρούμενη απροσπέλαστη περιοχή των Αρδεννών, στο άκρο της αμυντικής διάταξης των Συμμάχων, ήταν προσπελάσιμη από τεθωρακισμένες δυνάμεις,. Όμως, ο λόγος που αυτό οδηγούσε σε αποφασιστική πλεονέκτημα (και τελικά σε νίκη) ήταν ότι είχαν κατορθώσει να εξαπατήσουν τους συμμάχους ώστε αυτοί να περιμένουν τον αντίστροφο ελιγμό των γερμανών σε μία επανάληψη του σχεδίου Σλίφφεν. Το αποτέλεσμα ήταν ότι ο όγκος των συμμαχικών δυνάμεων ελιγμού (η “masse de maneuvres”) αντί να καλύπτει επαρκώς την οχυρωματική γραμμή είχε σπεύσει βιαστικά προς το Βέλγιο και την Ολλανδία, εκεί που περίμενε να συναντήσει την κύρια γερμανική δύναμη. Αλλά εκεί συνάντησε μόνον την ασθενή Ομάδα Στρατιών του Μποκ, την ώρα που στοιχεία της ισχυρής Ομάδας Στρατιών του Ρούντστεντ διέσχιζαν τον σχεδόν αφύλακτο Μεύση στον ύψος του Σεντάν και κέρδιζαν πρόσβαση στα μετόπισθεν της συμμαχικής παράταξης. Οι σύμμαχοι είχαν αφήσει τη δική τους αντιαρματική τάφρο (τις “αδιάρρηκτες Αρδέννες”) αφύλακτες, και είχαν πάει για βρούβες στο Βορρά. Η κατασκευή της γραμμής Μαζινό μπορεί να υπήρξε στρατηγικό σφάλμα για τους Γάλλους, αλλά χρειάστηκαν πολύ περισσότερα από την «υπερκέρασή» της για να χάσει ο γαλλικός στρατός.

Όπως είπε κάποτε ο Michael Howard, “η λίγη στρατιωτική ιστορία είναι πολύ επικίνδυνο πράγμα”…


http://belisarius21.wordpress.com

29 σχόλια:

Ανώνυμος 8 Αυγούστου 2011 στις 10:54:00 π.μ. EEST  

Όταν μπερδεύονται σε ένα σάιτ τα στρατιωτικά θέματα με τα εξωγήινα διαστημόπλοια, τι να περιμένει κανείς;

Ανώνυμος 8 Αυγούστου 2011 στις 12:44:00 μ.μ. EEST  

Πολυ Σωστα. Η ταφρος επρεπε να ειχε γινει ηδη προ πολλου καιρου.
Ας τελειωνουν και ας προετοιμαζονται οι ενοπλες δυναμεις διοτι ολα θα γινουν 'ξαφνικα'. Επιπλεον χρειαζονται πυρομαχικα για εκτεταμενο πολεμο. Εδω διαβαζουμε οτι οι 'συμμαχοι'δεν εχουν αποθεματα τουλαχιστον ειδικες βομβες, τα χρεισιμοποπιησαν στην Λιβυη!

Ανώνυμος 8 Αυγούστου 2011 στις 12:54:00 μ.μ. EEST  

Εκφράζουν άποψη μέσα απο τις 'ειδησεις' τους...

Ανώνυμος 8 Αυγούστου 2011 στις 7:11:00 μ.μ. EEST  

Αυτό είναι άρθρο! Αναλυτικό, τεκμηριωμένο, γραμμένο από άνθρωπο με γνώσεις επί του αντικειμένου, χωρίς εννοιολογικά ή ορθογραφικά λάθη, δομημένο σωστά ώστε να κρατά το ενδιαφέρον του αναγνώστη έστω και αν είναι "μεγάλο"!

Έυγε στον Βελισσάριο και στο Εν κρυπτώ!

Το περί ού ο λόγος άρθρο εντυπωσιασμού του γνωστού ιστότοπου που άλλα λέει στους τίτλους των "άρθρων" του, άλλα μέσα και μετά από 2-3 ανανεώσεις το διορθώνουν αφού τους κράξουν όλοι, ίσως να μην άξιζε τόσο αναλυτικής απάντησης. Καλό είναι πάντως να υπάρχει ώστε όσοι ενδιαφέρονται για θέματα άμυνας σε επίπεδο σοβαρό και όχι ποδοσφαιρικού επιπέδου, να μπορούν να βλέπουν τη διαφορά!

Ανώνυμος 8 Αυγούστου 2011 στις 7:30:00 μ.μ. EEST  

Μπράβο σας, εξακολουθείτε να αποτελείτε παράδειγμα σοβαρής ανάλυσης στον ελληνικό αμυντικό χώρο.

ΑΧΕΡΩΝ 8 Αυγούστου 2011 στις 8:43:00 μ.μ. EEST  

Oφειλω ευσημα στον Βελισσαριο για την εκλα'ι'κευμενη αλλα τεκμηριωμενη παρουσιαση,οπως και στο ''εν κρυπτω''για την αναρτηση.Επειδη δεν ειμαι ειδικος,δεν θα κανω κριτικη σε κανενα σημειο του αρθρου,θα θεσω ομως ενα θεμελιωδες ερωτημα:εφοσον ο Εβρος ειναι το μονο μετωπο οπου η Ελλας θα εχει την δυνατοτητα να εκβιασει αποτελεσμα,ειτε προς εξασφαλιση κερδους,ειτε προς ισοφαριση απωλειας σε αλλο μετωπο(Αιγαιο,Κυπρος),θα ηθελα να ζητησω απο τον φιλο Οδυσσεα,αν εχει την χρονικη ευχερεια,να προβει σε εναν παραλληλισμο της Α.Θρακης με το Σινα,εντοπιζοντας οχι μονο τις διαφορες,αλλα και τις αντιστοιχιες.
Πιστευω οτι θα εχει πολυ ενδιαφερον.

Nicholas 8 Αυγούστου 2011 στις 9:24:00 μ.μ. EEST  

Συμφωνώ με τον συντάκτη του άρθρου ότι η απόπειρα σχέσης μεταξύ της αντιαρματικής μας τάφρου και της γραμμής Mazino είναι σαν να συγκρίνουμε μήλα με πορτοκάλια.
H κατασκευή της αντιαρματικής τάφρου έχει πολλά οφέλη. Δηλαδή, θα μειώσει την εισροή των παράνομων μεταναστών και θα γίνει μια βαλβίδα εκτόνωσης σε περίπτωση πλημμυρών των ποταμών Έβρου και Άρδα. Επιπλέον θα δώσει μια χερσαία επίθεση από τις Tουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις λιγότερες πιθανότητες επιτυχίας. Ο κύριος λόγος της κατασκευής της αντιαρματικής τάφρου είναι να αποτραπεί η δημιουργία ενός προγεφυρώματος από τις τουρκικές δυνάμεις. Δηλαδή, να παρεμποδίσουμε την ταχεία ενίσχυση των Tουρκων καταδρομέων και των μονάδων που θα συμμετέχουν στην πρώτη φάση της επίθεσης με βαρέα όπλα. Δηλαδή, με τεθωρακισμένα, με SPH’S (αυτοκινούμενα πυροβόλα), με τα MRLS (συστημάτων εκτόξευσης πολλαπλών πυραύλων), με APC’S (τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού) με SPMC (αυτοκινούμενα συστήματα μεταφοράς όλμων) και με MCV(οχήματα εκκαθάρισης ναρκών).

Αλλά η κατασκευή της τάφρου δεν είναι πανάκεια. Πρώτον, επειδή δεν μπορεί να αποτρέψει την προσγείωση των αερομεταφερώμενων μονάδων των τουρκικών ειδικών δυνάμεων. Kατά δεύτερο λόγο επειδή μπορεί να προσφέρει μια ψευδή αίσθηση ασφάλειας.

Για να αντικρούσουμε μια τουρκική επίθεση υπάρχει η ανάγκη για μια άμυνα πολλαπλών στρωμάτων με επίκεντρο τη στενή συνεργασία μεταξύ όλων των κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων. Μερικές από τις πιο σημαντικές δυνατότητες που πρέπει να έχουμε είναι: ΣΕΠ (συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης), SRIGS (συστήματα επιτήρησης αναγνώρισης και συλλογής πληροφοριών) και EWS(συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου). Ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης θα μας δώσει επίσης περισσότερο χρόνο για να κινητοποιηθούν και να αποσταλούν ενισχύσεις τόσο από μονάδες του τακτικού στρατού όσο και από εφεδρικές μονάδες των ΕΔ.

Επιπλέον, η αύξηση των δυνατοτήτων του ελληνικού πυροβολικού πρέπει να έχει προτεραιότητα. Αγοράζοντας περισσότερα PZH 2000 SPH’s, είτε από τα Oλλανδικά είτε από τα γερμανικά πλεονάσματα, θα αυξήσει την δύναμη πυρός, την ακρίβεια και το βεληνεκές του ΕΠ. Πρόσθετες αγορές συστήματων Μ270 MRLS με GPS/INS καθοδήγησης ρουκέτες M30/M31 και πυραύλων ATACMS Block IA θα ενισχύσει περαιτέρω την αποτελεσματικότητα και την φονικότητα του ΕΠ.

Ανώνυμος 8 Αυγούστου 2011 στις 9:59:00 μ.μ. EEST  

Συμφωνώ με τα σχόλια μεν αλλά μπαίνω και στον πειρασμό να παρατηρήσω πως απ'ότι φαίνεται όλοι τον παρακολουθούμε τον "γνωστό ιστότοπο" ε!

Νεκταριος 8 Αυγούστου 2011 στις 10:47:00 μ.μ. EEST  

Συγχαρητηρια για το αρθρο σας.
Αντιγραφω καποια σημεια απο το αρθρο του Δ.Πατσουλε στο site hellenicdefence.gr
"Όσον αφορά την σύγκριση μεταξύ της παράκαμψης της Γραμμής Μαζινό από την ανοχύρωτη πλευρά της Ολλανδίας-Βελγίου με μια πιθανή παράκαμψη της τάφρου του Έβρου από την Βουλγαρία, μόνον σενάριο επιστημονικής φαντασίας μπορεί να θεωρηθεί. Στην πρώτη περίπτωση η Γερμανία δεν διήλθε απλώς από το έδαφος των Κάτω Χωρών αλλά τους κήρυξε τον πόλεμο και τις κατέλαβε. Μια παρόμοια συμπεριφορά από την Τουρκία, που θα έστελνε εκατοντάδες άρματα μάχης μέσα σε μια χώρα του ΝΑΤΟ (Βουλγαρία) για να χτυπήσει μια άλλη χώρα του ΝΑΤΟ, μάλλον θα προκαλούσε πόλεμο με δύο χώρες ταυτόχρονα και διαλυτικές συνθήκες για την Συμμαχία."
"Συμπερασματικά, η τάφρος που ανοίγεται στον Έβρο είναι ένα ευφυές αντίμετρο στις γεφυροποιητικές ικανότητες της Τουρκίας, η οποία βλέπει τα εκατομμύρια δολάρια που ξόδεψε για γεφυροποιητικά συστήματα να εξανεμίζονται απέναντι σε ένα φθηνό και πανάρχαιο τέχνασμα. Όσον δε αφορά τις ενστάσεις για την αδυναμία εξαπόλυσης ελληνικής αντεπίθεσης εντός της Ανατολικής Θράκης, θα πρέπει να πούμε ότι η τάφρος εξασφαλίζει μια τέτοια δυνατότητα, εφόσον καταστεί η αιτία μιας μεγάλης καταστροφής των τουρκικών δυνάμεων. Με τις τουρκικές δυνάμεις να κείτονται σε ερείπια, θα μπορέσουμε να γεφυρώσουμε με άνεση χρόνου και την τάφρο και τον Έβρο.

Σε αντίθετη περίπτωση, ήτοι απλώς της αναχαίτισης μιας τουρκικής επίθεσης, αλλά διάσωσης του κύριου όγκου των τουρκικών δυνάμεων στην Ανατολική Θράκη, μια αντεπίθεση θα ήταν αδύνατη, παρά μόνο σε μικρό βάθος με σκοπό την περικύκλωση και την εξόντωση τουρκικών θυλάκων εντός του τουρκικού εδάφους."

Αρματιστής 9 Αυγούστου 2011 στις 10:55:00 μ.μ. EEST  

Αγαπητέ Βελισάριε

Διάβασα το άρθρο σου και συμφωνώ απόλυτα μαζί σου. Πιστεύω απόλυτα, ότι οποιαδήποτε μορφή άμυνας και αν επιλέξει κάποια διοίκηση και όποια και αν είναι η σύνθεση, η συγκρότηση και η οργάνωση των χερσαίων δυνάμεων της υπόψη διοίκησης, η οχύρωση των αμυντικών τοποθεσιών, η οργάνωση του εδάφους και η κατασκευή κωλυμάτων, είναι εκ των ων ουκ άνευ για την επιτυχή διεξαγωγή του αμυντικού αγώνα.

Ένα ακόμη στοιχείο που χρειάζεται να προσθέσουμε αναφορικά με τη «κατασκευή» της «περιβόητης» πλέον Α/Τ τάφρου και για να μη δημιουργούνται εσφαλμένες εντυπώσεις, είναι ότι στη πραγματικότητα πρόκειται για την εκβάθυνση και διαπλάτυνση της υπάρχουσας τάφρου κατά μήκος του χερσαίου συνόρου στο Καρααγάτς, που μάλλον είχε κατασκευαστεί το πρώτον, πριν το 1967. Από ότι μάλιστα είχα ακούσει από παλαιότερους αξιωματικούς, επί διοικήσεως του Γ΄ΣΣ από τον στρατηγό Περίδη (είχε λάβει μέρος στο «αντικίνημα» του τέως βασιλιά το 1967). Όποιος γνωρίζει περισσότερα στοιχεία, μπορεί να τα προσθέσει.

Θέλω να προσθέσω ένα ακόμη στοιχείο που από πολλούς ηθελημένα παραβλέπεται. Το Π/Γ του Καρααγάτς, αποτελεί ένα «διαχρονικό μαγνήτη» που αιχμαλωτίζει την Ελληνική στρατιωτική σκέψη και την εκτρέπει από τη πραγματικότητα του εδάφους. Δεν εκτρέπει όμως και τη Τουρκική σκέψη. Προσπαθήστε να θυμηθείτε το σχέδιο Βαριά, στο οποίο η Τουρκική ηγεσία εφάρμοζε τη Κυρία της Προσπάθειά (ΚΠ), στη περιοχή μεταξύ του Ποτιστικού ρέματος και του Ερυθροπόταμου και όχι στη περιοχή του Καρααγάτς. Δυστυχώς η ύπαρξη το χερσαίου συνόρου, δημιουργεί σε πολλούς την ψευδαίσθηση, ότι η ΚΠ της 1ης Τουρκικής Στρατιάς, θα εφαρμοστεί στη περιοχή του Καρααγάτς. Όμως όποιος διαβάσει λίγοστρατιωτική γεωγραφία, ή διαβάσει το έδαφος, θα διαπιστώσει ότι ο κύριος άξονας επιχειρήσεων στο βόρειο Έβρο, στοιχίζεται νοτιότερα και επί της γραμμής:

«Λουλέ Μπουργκάζ – Ουζούν Κιοπρού - Διδυμότειχο - Κομοτηνή - Κοιλάδα Νέστου»

Σχετικά με τους άξονες επιχειρήσεων στη κάτω κοιλάδα του ποταμού Έβρου και στη κατεύθυνση ανατολή - δύση και αντιστρόφως, μπορείτε να διαβάσετε σχετικό μου σχόλιο παρακάτω.

enkripto 9 Αυγούστου 2011 στις 11:01:00 μ.μ. EEST  

¨Συμφωνώ με τα σχόλια μεν αλλά μπαίνω και στον πειρασμό να παρατηρήσω πως απ'ότι φαίνεται όλοι τον παρακολουθούμε τον "γνωστό ιστότοπο" ε!¨

Ενίοτε παρακολουθούμε και τις ειδήσεις στο Σταρ.

Ανώνυμος 9 Αυγούστου 2011 στις 11:29:00 μ.μ. EEST  

"Ενίοτε παρακολουθούμε και τις ειδήσεις στο Σταρ."

Ακριβώς. Και γνωρίζουμε ότι δεν είναι το BBC, ασχέτως του τι πιστεύει για τον εαυτό του: ότι διαμορφώνει την τιμή του πετρελαίου παγκοσμίως, ότι το κυνηγά η Τουρκική πρεσβεία, ότι έχει διαβάσει το διαστημικό Jane's και γνωρίζει την διαφορά μεταξύ διαστημικού battleship και διαστημικού ΤΠΚ και άλλα φαιδρά.

AegeanHawk 10 Αυγούστου 2011 στις 2:28:00 π.μ. EEST  

Ολοι έχουν δικαίωμα στην διασκέδαση...

Ο "ακατανομαστος" ιστότοπος μας προσφέρει γέλιο και το γέλιο ειναι μεταδοτικό.....

Ανώνυμος 10 Αυγούστου 2011 στις 10:47:00 π.μ. EEST  

Η μηδενισμός είναι κακό πράγμα. Η επιχειρηματολογία έναντι κάποιων άρθρων πολύ καλό.

Καλά είναι αυτά τα υψηλά σχέδια αλλά επιμένω ότι ο Ελληνικός στρατός πάσχει πολύ εκτός από εξοπλισμούς, σχέδια κτλ σε άλλα βασικά σημεία.

Π.χ. αν φοβάσαι να βομβαρδίσεις επειδή θα σου τελειώσουν τα πυρομαχικά έχεις πρόβλημα. Αν δεν έχεις συλλογές ΡΒΧ για όλο το προσωπικό έχεις πρόβλημα.

Επίσης αν οι μισές συλλογές ενσύρματης επικοινωνίας δεν δουλεύουν ή πρέπει για να δουλεύει το καμπανάκι να το χτυπάς 2-3 φορές πάλι υπάρχει πρόβλημα.

Απορώ με τόσες μικρές ή μεγάλες ασκήσεις που έχουν γίνει αυτά το πολύ απλά πράγματα που δεν έχουν μεγάλο κόστος γιατί δεν διορθώνονται.

Για να μην πιάσω θέματα εκπαίδευσης. Ο Έλληνας στρατιώτης δεν ξέρει να χρησιμοποιεί χειροβομβίδα, στην ειδικότητα του πάνω εκπαιδεύτηκε πριν 10-20 χρόνια και πως μετά θα προσφέρει;

Ενδεικτικά ανέφερα κάποια πράγματα που όλοι έχουμε ζήσει αλλά κανένας δεν διορθώνει.

Οδυσσέας 10 Αυγούστου 2011 στις 11:47:00 μ.μ. EEST  

@ Αχέροντα:
Ενδιαφέρουσα η ιδέα της σύγκρισης που προτείνεις, αλλά δε χωράει σε ένα σχόλιο. Ίσως στο μέλλον να υπάρξει σχετικό άρθρο. Πάντως για να κάνουμε λίγο μαύρο χιούμορ, μια βασική διαφορά είναι ότι οι ισραηλινές τεθωρακισμένες ταξιαρχίες είχαν πυρομαχικά για τα άρματά τους...

Ανώνυμος 11 Αυγούστου 2011 στις 9:08:00 π.μ. EEST  

Στις εικονες παντως που βλεπουμε τον Στρατηγο Φραγκο και απο πισω ενα αυλακι με νερο,δεν μου φαινεται το πλατος του για 30μετρα.
Επισης αν η ταφρος ειναι πλημμυρισμενη τοτε τα Leguan των τουρκων δεν θα εχουν προβλημα...
Αρα ποιο το οφελος;

ΑΧΕΡΩΝ 11 Αυγούστου 2011 στις 10:03:00 π.μ. EEST  

@Οδυσσεα
Χαιρε.
Εννοειται οτι δεν χωρα το Σινα ως θεμα στα σχολια.Δεν σου κρυβω παντως οτι δεν ειμαι τοσο ολιγαρκης,ελπιζω να μπορεσεις να το αναπτυξεις με ευρυτητα.
Τωρα,οσο για το ...χιουμορ σχετικα τις ''Ισραηλινες τεθωρακισμενες ταξιαρχιες που ειχαν πυρομαχικα για τα αρματα τους''...
Ειχαν και κατι ακομη:την αδεια να τα χρησιμοποιησουν κατα βουληση.

ΑΧΕΡΩΝ 11 Αυγούστου 2011 στις 9:28:00 μ.μ. EEST  

@11/8 9.08
Τα Leguan ΔΕΝ ειναι αμφιβια,ειναι γεφυροφορα επι πηγματος Leopard-1,αλλα και τα αμφιβια ζευγματα τα οποια μαλλον εννοεις,δεν εξυπηρετουνται καθολου απο την ταφρο,επειδη χρειαζονται σαφως μικροτερες κλισεις ακτης για να εισελθουν στο νερο με ασφαλεια.Στην ταφρο,αντιθετως,κινδυνευουν να ''βουτηξουν'',και ετσι,να εξουδετερωθουν.Τα Leguan,μπορουν να ζευξουν ΚΑΙ υγρο κωλυμα,αν ειναι στα 20 μετρα,αλλα,αν κατι παει στραβα,το διερχομενο οχημα θα πεσει στο νερο,αυξανοντας τις πιθανοτητες
απωλειας του πληρωματος.

Ανώνυμος 28 Αυγούστου 2011 στις 2:53:00 μ.μ. EEST  

Εύγε. Δυστυχώς πολλοί Έλληνες αναλίσκονται σε στείρα αντιπολίτευση . Η τάφρος δεν είναι θέμα κυβέρνησης, είναι στρατιωτική επινόηση που έπρεπε να κατασκευαστεί προ πολλού!

EAV 29 Αυγούστου 2011 στις 8:05:00 μ.μ. EEST  

Πολύ καλό άρθρο!

Εγώ απλά να προσθέσω ότι οποιοδήποτε τεχνητό κώλυμα, είτε συρματόπλεγμα, είτε ναρκοπέδιο, είτε τάφρος, είναι άχρηστο αν δεν υπάρχει στρατός πίσω του να το υπερασπιστεί.

Ανώνυμος 5 Σεπτεμβρίου 2011 στις 12:20:00 μ.μ. EEST  

Ανώνυμε που μιλάς για πράγματα που δεν ξέρεις ... εξωγήινους εν προκειμένω, έχεις να πεις κάτι για το θέμα η απλά δημιουργείς εντυπώσεις και παίζεις κάποιο μυστήριο ρόλο γκεμπελίσκου;

Γιώργος 21 Σεπτεμβρίου 2011 στις 3:02:00 μ.μ. EEST  

Γιατί μιλάμε συνέχεια για άμυνα; Αν πράγματι αναμένουμε εμπλοκή των ΗΠΑ για τερματισμό των επιχειρήσεων, η καλύτερη επιλογή κατ΄εμε είναι η προληπτική επίθεση, που θα καθυστερήσει αν όχι αποδιοργανώσει τα σχέδια των Τούρκων για αρκετές ώρες.

Alexandros 28 Ιανουαρίου 2012 στις 8:24:00 μ.μ. EET  

An kai then ksero pola apo stratiotikes taktikes, en toutis pisteuo pista, oti ean oi tourkoi telika apofasisoun na epitethoun, oi Ellines prepoi na xrisimopioisoun ola ta epithetika opla pou exoun, protou dosoun eukeria stous symaxous na mas stamatisoun. O kirios stoxos prepi na ine i eksodos stin Mavri Thalasa meso Andrianoupolis, gia na exoume prosvasi se auto to spoudeo meros tou planiti pou them exoume tora.
Meta ase tous "filous mas, na mas stamatisoun .....

Ανώνυμος 29 Φεβρουαρίου 2012 στις 8:27:00 μ.μ. EET  

Είδα σε παλαιό άρθρο ότι η τάφρος θα επεκταθεί και στα 120 χλμ. ελληνοτουρκικών συνόρων.Αληθεύει αυτό; Σε ποια απόσταση από τον ποταμό και τα χερσαία σύνορά μας πραγματοποιείται το έργο; Μου φαίνεται ότι με κάποιον τρόπο είναι σαν να αποκόβουμε ένα μέρος της επικράτειάς μας.

Ανώνυμος 22 Μαΐου 2012 στις 7:57:00 μ.μ. EEST  

Ξέρω ότι καθυστερημένα θα εκφράσω τις απόψεις μου για το υπόψη θέμα, μιας και είχα την τιμή και τύχη να διατελέσω διοικητής του σχηματισμού της περιοχής.
Κατ'αρχάς πρώτον ,αν δεν κάνω λάθος, η "εκμετάλλευση" της τάφρου προβλέπει τη χρήση υδάτων των τοπικών ποταμών, τους οποίους δεν ελέγχει η χώρα μας.Δεύτερον η διοχέτηση μεγάλων ποσοτήτων νερού, χωρίς δυνατότητα απόλυτου ελέγχου, εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για τις αμυνόμενες φίλιες δυνάμεις. Τρίτον αντί , μετά την αλλαγή των δυνάμεων του Έβρου σε Μ/Κ, να υιοθετήσουμε την μορφή της κινητής άμυνας,δημιουργούμαι¨"νοοτροπία" της άμυνας περιοχής, για την οποία πέραν των άλλων, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη άν διαθέτουμε τις αναγκαίες για την αποτελεσματική της διεξαγωγή δυνάμεις.Τέταρτον αν μιλάμε για διαπλάτυνση τις παλαιάς τάφρου δεν νομίζω ότι η κατασκευή της θα μας εξασφαλίσει αξιόλογα τακτικά πλεονεκτήματα.Πέμπτον θα απαιτηθεί δεύτερη γραμμή άμυνας, όταν λόγω των υδάτων οι αμυνόμενες δυνάμες θα αναγκασθούν να εγκαταλείψουν τις αρχικές τους θέσεις,η κατασκευή της οποίας, υπό τις σημερινές συνθήκες της χώρας μας, μάλλον δεν μπορεί και δεν πρόκειται να υλοποιηθεί.Έκτον θα πρέπει οι αμυνόμενες δυνάμεις θα πρέπει να εφοδιασθούν με πλωτά μέσα για την για την αποτελεσματική διεξαγωγή της άμυνας και όχι μόνο, στην περιοχή.Έβδομον η απόφαση για την τάφρο φαίνεται ότι δεν λαμβάνει σοβαρά τις δυνατότητες του εχθρού για εκμετάλεευση της τρίτης διάστασης(κατακόρυφη υπερκέραση). Τέλος μετά την κατασκευή θα απαιτηθούν επιπλέον δυνάμεις, νέα έργα και αλλαγή των ήδη παλαιών σχεδίων,για τα οποία εκφράζω σοβαρές επιφυλάξεις αν μπορούν να εξασφαλιθούν με τη σημερινή κατάσταση της χώρας γενικώς.

Ανώνυμος 18 Μαρτίου 2013 στις 9:04:00 μ.μ. EET  

Η αλήθεια είναι ότι αυτη η ταφρος ξεκίνησε σαν ιδέα ενός ανθρώπου που δεν είχε καμια στρατηγική σκέψη και απλά του κατέβηκε μια παλαβή ιδέα.Άσε που σκεφτόταν λέει να την κάνει και πλωτη την τάφρο, με απότερο σκοπό να ενωθεί και με τον Δουναβη...Πιας το αυγό και κουρευτο...Δεν υπήρξε καμια επιχειρησιακή μελέτη που να δικαιολογεί την κατασκευή αυτής της τάφρου.Γενικά ότι έκανε ο συγκεκριμένος κύριος το έκανε χωρίς πολύ σκέψη και χωρίς σχεδίαση.Ακόμη και σήμερα δεν υπάρχει μελέτη η οποία να δικαιολογεί την υπαρξή της.Με παρόμοιο τρόπο γκρέμισε τους ενδιάμεσους τοίχους των θαλάμων διαβίωσης στη Σχολή Ευελπίδων για να αποκτήσουν λέει οι Ευέλπιδες μεγαλύτερη κοινωνικότητα!Ακουσον ακουσον...Οπότε μην προσπαθείται άδικα...να δικαιολογήσετε την πολυδάπανη κατασκευή αυτής της τάφρου!

Ανώνυμος 19 Μαρτίου 2013 στις 7:37:00 π.μ. EET  

Άλλος ένας δυσαρεστημένος δημόσιος υπάλληλος..

Ανώνυμος 5 Ιουνίου 2013 στις 2:59:00 μ.μ. EEST  

Άλλος ένας δυσαρεστημένος δημόσιος υπάλληλος.. και αισχρό τρόλλ στο τέλος ενός παλιού thread...

EVRIPIDES 16 Ιουνίου 2013 στις 3:23:00 μ.μ. EEST  

ΚΡΙΤΙΚΗ :
1_ΛΕΕΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ: "Επειδή, ακριβώς, η αμυντική οργάνωση του εδάφους είναι τόσο κρίσιμη για την άμυνα, υπάρχει ολόκληρο όπλο, το Μηχανικό, του οποίου η βασική αποστολή είναι η δημιουργία και η άρση κωλυμάτων – με τα φυσικά κωλύματα να παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο". ΑΠ: ΟΡΘΟΤΑΤΟ

2_ΛΕΕΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ: "Είναι, δε, τόσο κρίσιμη η σημασία του ΜΧ στους σύγχρονους στρατούς, που ο McGregor, σε μία από τις πλέον σημαντικές προτάσεις για αναδιοργάνωση του αμερικανικού στρατού, εισηγείται την αναδιοργάνωση των μονάδων ελιγμού σε μεικτά τάγματα/επιλαρχίες, τα οποία θα περιλαμβάνουν έναν λόχο μηχανικού στη σύνθεσή τους, με κύριο συστατικό τους γαιοπροωθητήρες M-9". ΑΠ: ΤΟΝ McGregor ΔΕΝ ΤΟ ΞΕΡΩ, ΞΕΡΩ ΟΜΩΣ ΟΤΙ ΠΑΝΤΟΥ ΣΤΟ ΝΑΤΟ, ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΥΠΑΓΩΓΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΜΧ ΣΕ ΤΑΓΜΑ ΠΖ Ή ΕΠΙΛΑΡΧΙΑ. ΓΙΑ ΑΥΤΟ ΤΟ ΛΟΓΟ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΤΑ ΤΑΚΤΙΚΑ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ [ΤΣ] ΠΖ Ή ΤΘ. ΕΚΕΙ ΘΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΧ. ΟΣΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ Μ-9, ΕΠΕΙΔΗ ΤΩΡΑ ΕΧΟΥΝ ΚΑΙ ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΔΕΝ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΥΠΕΡΟΠΛΟ. ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΙ ΚΑΛΥΤΕΡΟ. ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΛΕΙΠΕΙ ΑΠΟ ΤΟ ΤΣ ΣΤΟΝ ΕΣ [ΚΑΙ ΑΦΟΡΑ ΜΧ] ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΤΟΜΜΧ. ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟ.
3_ΕΙΔΑ ΠΙΚΡΟΧΟΛΑ ΣΧΟΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΟΤΕ Α/ΓΕΣ. ΔΕΝ ΞΕΡΩ ΓΙΑ ΤΑ ΥΠΟΛΟΙΠΑ ΤΗΣ ΘΗΤΕΙΑΣ ΤΟΥ, ΑΛΛΑ Η ΤΑΦΡΟΣ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΓΙΝΕΙ. ΕΠΙΣΗΣ ΞΕΡΩ [ΑΠΟ ΠΡΩΤΟ ΧΕΡΙ] ΠΩΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΑΙ ΤΟ ΜΧ ΔΕΝ ΣΚΑΒΕΙ ΣΤΑ ΤΥΦΛΑ! ΤΗΝ ΤΑΦΡΟ ΤΗΝ ΘΕΛΟΥΜΕ ΞΕΡΗ. ΟΧΙ ΕΝΑ ΠΟΤΑΜΙ ΑΚΟΜΑ.ΓΙΑΤΙ ΕΤΣΙ ΑΧΡΗΣΤΕΥΟΝΤΑΙ ΟΙ SAMUR, OI RIBBON KAI OI FSB TOY TOYRKIKOY MX ΠΟΥ ΟΛΕΣ ΘΕΛΟΥΝ ΝΕΡΟ!

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...
“Κι αν είναι κ’ έρθουνε χρόνια δίσεχτα, πέσουν καιροί οργισμένοι, κι όσα πουλιά μισέψουνε σκιασμένα, κι όσα δέντρα, για τίποτ’ άλλο δε φελάν παρά για μετερίζια, μη φοβηθείς το χαλασμό.

Φωτιά! Τσεκούρι! Τράβα!, ξεσπέρμεψέ το, χέρσωσε το περιβόλι, κόφτο, και χτίσε κάστρο απάνω του και ταμπουρώσου μέσα, για πάλεμα, για μάτωμα, για την καινούργια γέννα, π’ όλο την περιμένουμε κι όλο κινάει για νάρθει, κι’ όλο συντρίμμι χάνεται στο γύρισμα των κύκλων!..

Φτάνει μια ιδέα να στο πει, μια ιδέα να στο προστάξει,κορώνα ιδέα , ιδέα σπαθί, που θα είναι απάνου απ’ όλα!"

Κωστής Παλαμάς
«Όσοι το χάλκεον χέρι βαρύ του φόβου αισθάνονται,ζυγόν δουλείας ας έχωσι·

θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία»


Α.Κάλβος
«Τι θα πει ραγιάς; Ραγιάς είναι εκείνος που τρέμει από τον φόβο τον Τούρκο, που είναι σκλάβος του φόβου του, που θέλει να ζήσει όπως και να είναι. Που κάνει τον ψόφιο κοριό για να μην τον πατήσει κάποιος. Την ραγιαδοσύνη του την ονομάζει αναγκαία φρονιμάδα».

Ίωνας Δραγούμης

  © Free Blogger Templates Columnus by Ourblogtemplates.com 2008

Back to TOP